ปัจจุบันการออกแบบงานสถาปัตย์ฯ ทั่วโลกนั้นมุ่งเน้นการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกให้ได้มากที่สุดโดยมีเป้าหมายไปสู่การออกแบบ Net Zero Architecture ซึ่งเป็นหมุดหมายสำคัญในอนาคต
แต่ความท้าทายนี้เป็นสิ่งที่ไม่ใช่แค่การได้ตรารับรอง หากแต่เป็นการลดภาวะโลกร้อนร่วมกันของมวลมนุษยชาติกันเลยทีเดียว
ก่อนจะไป Net Zero Architecture ต้องผ่าน Low Carbon Architecture ให้ได้ก่อน ซึ่งการออกแบบอาคารสถาปัตยกรรมคาร์บอนต่ำนั้น เป็นวิถีทางการออกแบบที่จะเปลี่ยนไปโดยสิ้นเชิง ซึ่งวันนี้จะทางทีม InnovatorX Lab และ Wazzadu .com จะพามารู้จักพื้นฐานสำคัญที่สถาปนิกทุกๆท่านควรทราบ คือออกแบบอาคารคาร์บอนต่ำด้วยการลด Embodied Carbon
Embodied Carbon คืออะไร ?
การปล่อยก๊าซ Embodied Carbon หรือ ก๊าซเรือนกระจก ซึ่งเป็นผลมาจากการได้มาซึ่งวัตถุดิบ การผลิต หรือ การขนส่งวัสดุก่อสร้าง ตลอดจนการสร้างอาคาร การปล่อยก๊าซ Embodied Carbon ในอุตสาหกรรมก่อสร้างคิดเป็น 11% ของอัตราการปล่อยมลพิษทั่วโลก
Embodied Carbon หมายถึง ปริมาณคาร์บอนที่มีอยู่ในวัสดุหรือผลิตภัณฑ์ ที่เกิดจากกระบวนซึ่งได้มาสู่วัสดุตัวนั้นๆที่สถาปนิกได้เลือกใช้และระบุลงเล่มสเปคแบบนั่นเอง โดยการวัดค่า Embodied carbon จะวงจร Value chain ที่ได้มาสู่วัสดุที่ใช้ในอาคาร ซึ่งเกิดจาก
วัตถุดิบในการผลิตวัสดุนั้นๆ (Extract Raw Material)
กระบวนการผลิตวัสดุนั้นๆ (Manufacture Product)
การขนส่งวัสดุนั้นๆ (Transport to Site)
การติดตั้งวัสดุนั้นๆ (Use and Maintain)
การทำลายซากหรือการย่อยสลายวัสดุนั้นๆ (Demolish)
ความสามารถนำกลับมาใช้ใหม่ (Upclycling)
ซึ่งจะถูกวัดเป็นปริมาณของก๊าซเรือนกระจกที่ก่อให้เกิดการเผาไหม้ในหนึ่งต่อหนึ่งหน่วยของวัสดุหรือผลิตภัณฑ์ (เช่น กิโลกรัมของวัสดุหรือผลิตภัณฑ์ต่อตัน) การลด Embodied Carbon เป็นวิธีหนึ่งในการลดผลกระทบต่อสภาพแวดล้อมของอาคารหรือโครงสร้าง โดยการเลือกใช้วัสดุที่มี Embodied Carbon ต่ำ หรือ ใช้วัสดุที่มีความก้าวหน้าทางด้านนวัตกรรมในเรื่องการลด carbon footprint สามารถช่วยลดผลกระทบต่อสภาพแวดล้อมได้มาก
แนวทางในการออกแบบงานสถาปัตย์เพื่อลด Embodied carbon
Upclycling หรือ การนำของเดิมกลับมาใช้ใหม่ให้มากที่สุด
ถ้าเราจะรักษาอุณหภูมิโลกให้อยู่ที่ 1.5 ถึง 2 องศา เราต้องเข้มงวดกับการก่อสร้างใหม่ ต้องพยายามลดคาร์บอน อย่าสร้างใหม่เยอะ ควรชะลอการสร้าง โดยเอาอาคารเดิมใช้ประโยชน์อย่างเต็มที่ หรือเอาวัสดุที่มีอยู่มาใช้ใหม่
Low Carbon Material Specification
การเลือกใช้วัสดุคงต้องดูมากกว่าแค่เพียงฟังก์ชั่นและความสวยงาม แต่ต้องมีการดูถึงปริมาณการปล่อยคาร์บอนฟุตปรินต์ด้วย ซึ่งโดยปกติกระจกและเหล็กเป็นวัสดุที่ปล่อยคาร์บอนฟุตพริ้นท์ (Carbon Footprint) ที่ใหญ่ที่สุดของโครงการก่อสร้าง
ถ้าต้องการลดจำนวนคาร์บอน สถาปนิก ,นักพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ และที่ปรึกษา อาจจะต้องคำนึงถึงการเปลี่ยนมาใช้วัสดุก่อสร้างที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น อาทิเช่น คอนกรีตที่ผลิตมาจากการดักจับคาร์บอนไดออกไซด์ในอากาศ ซึ่งก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่จับจากชั้นบรรยากาศและกักเก็บไว้นั้นสามารถลดความร้อนและชะลอการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศได้ สำหรับอาคารอุตสาหกรรม ค่ามาตรฐานของคาร์บอนอยู่ที่ 2,500 กิโลกรัมต่อตารางเมตรและใช้คอนกรีตคาร์บอนต่ำมากขึ้น
Wood Design
การเลือกใช้วัสดุประเภทไม้จริงอย่างเช่น กรูแลม ที่เป็นโครงสร้างไม้ในอาคารจะเริ่มกลับมาถูกให้ความสนใจมากขึ้นเพราะเนื่องจากไม้เป็นวัสดุที่มี Embodied Carbon ต่ำมาก เพราะไม่มีคาร์บอนที่เกิดจากกระบวนการผลิตและยังย่อยสลายง่าย เอาไว้โอกาสหน้าจะนำโครงการที่สำคัญในยุโรปที่สถาปนิกเองและรัฐบาลท้องถิ่นนั้นๆเริ่มเห็นว่าไม้เป็นวัสดุที่ควรนำกลับมาออกแบบในงานสถาปัตย์ มากยิ่งขึ้นเพื่อลดภาวะโลกร้อน ต่อไป
บทความโดยกองบรรณาธิการ InnovatorX lab
ติดต่อลงโฆษณา หรือ ติดต่อธุรกิจได้ที่
Line OA : @innovatorx หรือ https://www.facebook.com/InnovatorXbyWazzadu